Güncel Sayı

Cilt: 5 Sayı: 5, 26.03.2024

Yıl: 2024

Araştırma Makaleleri

Derlemeler

Habitus Dergisi, her sayıda belli bir konuyu inceleyen özel sayılar şeklinde yayın yapmayı planlamaktadır. Derginin yayın hayatına çıkmaktaki amacı Türkiye’de Sosyal Bilimlerin gelişmesine iki açıdan katkı sunmaktadır. İlki yerel çalışmalara önem vererek bunu yapmaktır. Günümüzde daha çok makro çalışmalara ve ulusal, bölgesel, uluslararası nihayet küresel düzeydeki çalışmalara yer verilirken; yerel, küçük, mikro düzeydeki çalışmalara gerekli zaman, yer ve imkan sağlanmamaktadır. Bu dergi biraz olsun bu konuda yeni bir imkan sunmak iddiasındadır. Ikincisi ise, interdisipliner ve ilişkisel çalışmalara yer vererek bu amaca hizmet etmektir. Sosyoloji bilimi interdisipliner bir çalışma ve araştırma alanı olduğu için bu amacı bir toplumbilim dergisinin yerine getirmesi daha uygun olabilir. 

Habitus Toplumbilim Dergisi Sosyolojinin tüm alt disiplinlerinde yapılmış çalışmalara yer verebilecektir. Sosyolojinin Kent Sosyolojisi, Etnik Sosyoloji, İktisat Sosyolojisi, Siyaset Sosyolojisi, Din Sosyooljisi, Sağlık Sosyolojisi, Hukuk ve Suç Sosyolojisi gibi yirmi civarı alt disiplini vardır ve Habitus Dergisi bütün bu alt disiplinlerden çalışmalara alan açma idealindedir. Bununla birlikte, dergi sayıları özel sayı şeklinde çıkacağı için, her sayıda bu alanlardan birinde, bir konuyla ilgili makale çağrısı yapacaktır. 


YAYIN POLİTİKASI
HABITUS Toplumbilim Dergisi, senede bir sayı yayımlanan açık erişim bir internet dergisidir. Dergi özel sayılar halinde çıkar. İstisnai olarak sayılarda konu dışı bir iki makale bulunabilir. Çalışmalar alanında iki hakeme gönderilir, raporların ikisi de olumsuz gelmesi durumunda çalışma reddedilmiş olur. Biri olumlu diğeri olumsuz olması durumunda çalışma üçüncü bir hakeme gönderilerek son karar verilir. HABITUS Toplumbilim Dergisi'nin her sayısında en az 5, en fazla 10 makale yayımlanması hedeflenmiştir.
GENEL
HABITUS Toplumbilim Dergisi'ne gönderilen yazılar, daha önce herhangi bir yerde yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere başka bir dergiye gönderilmemiş, akademik standartlara uygun ve orijinal olmalıdır. Yayımlanmak üzere gönderilen çalışma daha önce bilimsel bir toplantıda sunulmuş fakat yayımlanmamış bir bildiri ise bu durum makalede belirtilmeli ve dergi editörlüğü haberdar edilmelidir.
ÖZ
Öz ve Abstract 10 punto, tek satır aralık, Times New Roman yazı karakteri kullanılarak hazırlanmalıdır. Özde atıf kullanılmamalı ve tek paragraf olmalıdır. Türkçe tam metin olarak yazılmış çalışmalarda mutlaka İngilizce başlık ve “Abstract” bulunmalıdır. Türkçe bir metin İngilizce’de daha uzun bir metne dönüştüğü için, Öz en az 100, Abstract en fazla 250 kelime olmalıdır. Anadili Türkçe olmayan yazarlar için, İngilizce makalelerde Türkçe başlık, özet ve anahtar kelime zorunlu değildir. Türkçe ve İngilizce makalelerde “Öz” bölümünün hemen altında “Anahtar kelimeler” her sözcük büyük harfle başlayacak şekilde verilmelidir. İngilizce makalelerde ise “Anahtar kelimeler”in karşılığı olarak “Keywords” ifadesi kullanılmalıdır.
GENİŞLETİLMİŞ ÖZET
HABITUS Toplumbilim Dergisi’nde yayımlanan makalelerin atıf almasını kolaylaştırmak, yaygınlaştırmak ve atıf etki değerini artırmak adına, Türkçe makalelerin %10'u kadarına tekabül eden yani en az 700 kelimeden oluşan genişletilmiş İngilizce özete yer vermeleri gerekmektedir. Bu metin Times New Roman yazı karakterinde ve 12 punto olarak "ABSTRACT"ın altında ve "GİRİŞ"in üstünde yer almalıdır. Aynı şekilde bu metin araştırmacıların atıf yapabilmesini kolaylaştırmak üzere çalışmanın sorusu, varsa hipotezi, amacı, kapsamı, araştırmanın yöntemi ve veri toplama tekniğinden kısaca bahsettikten sonra daha geniş bir şekilde araştırmanın bulgularına ve nihayet bu bulguların en dikkat çekici yorumuna yer vermelidir.
İngilizce makaleler için genişletilmiş özete gerek yoktur.
METİN YAPISI VE ATIF
Dergiye Gönderilecek yazılar, Times New Roman, 12 Punto olmalıdır. Satır aralığı seçeneklerinden paragraf aralığı öncesi ve sonrası 6 nk olacak şekilde ayarlanıp 1,5 satır aralığı seçilmelidir. Giriş ve altında kalan bütün alt başlıklar ve bu alt başlıkları takip eden ilk paragraflar sol kenara yaslı olarak başlayacaktır. Kenarlar her yönden 2,5 cm olmalı yani sayfa yapısı otomatik olarak Normale ayarlanmalıdır. İngilizce ve Türkçe özet başlığı ortalanmış halde olmalıdır. Gönderilen yazıların dergi yazım kılavuzunda belirtilen atıf ve kaynakça sistemine uygun olması gerekir. Makale metinlerinin kaynakça ve diğer eklerle birlikte 14 bin kelimeyi geçmemelidir.
Öte yandan, metin içerisinde paragraf (blok) alıntı verilmesi durumunda 11 punto yazı boyutunda, tek satır aralığında, iki yana yaslı ve hem sağdan hem soldan 1,25 girintili olarak yazılmalıdır. Blok alıntıların başında ve sonunda tırnak işareti kullanılmalıdır. Bu şekilde, alıntı ve metnin kolayca ayırt edilmesi sağlanacaktır.

Makale metninde bölümleme, bölüme ayırma ve kesme yapılmamalıdır. Aksi halde bunu düzeltmek mümkün olmamaktadır. 


MAKALE BAŞLIĞI VE ALT BAŞLIKLAR
Türkçe makalelerde, makale Başlığı 16 kelimeyi geçmeyecek şekilde, tamamı BÜYÜK harflerle siyah (bold) ve 14 punto olarak yazılmalı ve ortalanmalıdır. İngilizce başlık ise yine tamamı BÜYÜK fakat 10 punto ile siyah (bold) olarak yazılmalı ve ortalanmalıdır. GİRİŞ, SONUÇ ve KAYNAKÇA dışındaki ara başlıkların tüm kelimelerinin sadece baş harfi büyük gerisi küçük ve hepsi 12 punto ile siyah (bold) olarak yazılmalıdır. Ayrıca maddeli bilgi verme durumları hariç, hiçbir başlık rakam kullanılarak numaralandırılmamalıdır. İngilizce makalelerde Türkçe özet, başlık ve anahtar kelime zorunlu değildir. Anadili Türkçe olan yazarların bunu yapması tavsiye edilir.
Yazar bilgisi (hakemlik sürecindeki düzeltmelerden sonra eklenmek üzere) başlığın hemen altında isim baş harfi büyük, soy ismin tamamı büyük yazılmalı, adres, iletişim, iş ve orcid bilgisi yıldızla birlikte (rakamla değil!) dipnotta verilmelidir.
ETİK İLKELER
HABITUS Toplumbilim Dergisi için sisteme yüklenen dosyalar müdahale edilmeksizin hakeme gönderileceği için bu nüshada yazar adı soyadı ve yazar/ları ifşa edebilecek not/dipnotların bulunmamasına özen gösterilmelidir. Yazar bilgilerine makale tam metin dosyasında ulaşılamayacağından, yazarın kimlik bilgilerini içeren Kapak Sayfası Formunu doldurup sisteme yüklemesi önem arz etmektedir.
HABITUS Toplumbilim Dergisi'ne gönderilen makale metinlerinin iThenticate programından benzerlik raporunun alınmış ve sisteme yüklenmiş olması gerekir. Kaynakça hariç %25'in üzerinde benzerlik bulunan metinlerin başvurusu kabul edilmez. Benzer şekilde, tek bir kaynaktan % 3’ün üzerinde alıntı içeren metinler kabul edilmez.
Araştırmalar anket ve/veya mülakat içeriyorsa ilgili kurum(lar)dan veya üniversiteden Etik Kurul İzinlerinin alınmış olması ve ilgili evrensel müktesebata uygun olması hususu önemsenmektedir. Etik Kurul İzni alınmışsa bunun bilgisi, hangi kuruldan alındığını, hangi tarihte alındığını ve hangi karar sayısı ile alındığı gibi bilgileri içerecek şekilde makalenin tercihen ilk sayfa altında dipnotla belirtilmelidir.
Sosyal Bilimler İçin Etik Kurul İzni gerektiren durumlar ULAKBİM tarafından şöyle belirlenmiştir:
a) Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,
b) Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar.
DEĞERLENDİRME SÜRECİ
Makale değerlendirme sürecinde çift-kör hakemlik sistemi uygulanır. Hakemlerin görüş ayrılığı durumunda, makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Hakemlerin makale değerlendirme sürecinde 4 seçeneği mevcuttur:
1) Kabul (mevcut haliyle yayımlanabilir)
2) Düzeltme (düzeltmelerden sonra tekrar hakeme göndermeye gerek kalmaksızın yayımlanabilir)
3) Düzeltme ve Tekrar Gönderme (düzeltmelerden sonra hakeme tekrar gönderilir)
4) Red (yayımlanamaz)
Görüş bildiren hakemlerden sadece birisi ret verirse, makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi neticesinde alan editörü/editör makalenin yayımlanıp yayımlanmayacağına karar verir. Hakemlerden ikisi de reddederse makale yayımlanmaz.
Bununla birlikte çalışmalar kapsam dışı ise ya da yayın standardının altında ise Editörün/alan editörünün ön incelemesi neticesinde direkt olarak reddedilebilir.
Çalışmaların geldiği andan itibaren ortalama yayına hazırlanma süreci 2 aydır. Duruma göre bu süre altı aya kadar uzayabilir.
DİPNOTLAR VE SONNOTLAR
Metin içi atıf yazım stilinde, dipnot ve sonnot kullanımı pek tercih edilmemektedir. Bundan dolayı mümkün olduğu kadar az dipnot kullanılmalıdır. Yalnızca çok elzem bir açıklayıcı not gerektiğinde 10 punto yazı boyutunda, Times New Roman yazı tipinde yıldız veya rakamla dipnot kullanılabilir.
Önemli not: Metin içi atıf yöntemi atıf ve kaynakçada “and” yerine “&” kullanılmasını önermektedir. Ancak Türkçede “&” sembolü “ve” yerine kullanılmadığından, Türkçe olarak yazılan metinlerde atıf yaparken ve kaynakça yazarken “&” sembolü kullanılmamalıdır. Ayrıca, üç kişiden çok yazarlı metinlere atıf yaparken metin içi atıf yöntemi “vd.” (Kernis vd. 1993) kullanılması önerilmektedir. Bununla birlikte, eğer değerlendirilmek üzere HABITUS Toplumbilim Dergisine gönderilen çalışma İngilizce hazırlanmışsa, bu metinlerde atıf ve kaynakçada metin içi atıf yöntemine uygun olarak “and” yerine “&” sembolü, “vd.” yerine ise “et al.” ifadesi kullanılmalıdır.
ATIF VE KAYNAKÇA UYGULAMASI
Kaynakça’da satır aralığı seçeneklerinden paragraf aralığı öncesi ve sonrası 6 nk olarak ayarlanıp “tek” satır aralığı seçilmelidir. Ayrıca kaynakların girintisi “asılı/1,25 cm” olarak ayarlanmalıdır. İngilizce makalelerde “Bibliography” yerine “References” ifadesi tercih edilmelidir. 

Kaynakça’da künye bilgisi verirken “https://doi.org/” ön ek uzantılı doi numarasını içeren url bağlantılarına yer vermeyiniz.

Atıf Örneği: (Alptekin 2013).
Sayfa Numaralı: (Alptekin 2013: 85).
İkincil Kaynaktan Atıf Örneği: (Alptekin 2013’den akt.: Karyelioğlu 2016: 20).

Tek Yazarlı Kitap İçin Kaynakça Örneği:

Aydın, M. (2017). Değişim Sosyolojisi, İstanbul: Açılım.
Çift Yazarlı Kitap İçin Kaynakça Örneği:
Alptekin, M. Y., Karyelioğlu, S. (2016). Sosyal ve Ekonomik Yönleriyle Trabzon’da Müteahhitlik, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Yayınları.
Aynı kitaba atıf: (Alptekin ve Karyelioğlu 2016: 139).

Üç Yazarlı Kitap İçin Kaynakça Örneği:

Alptekin, M. Y., Karyelioğlu, S. ve Fidan, S. (2019). Yerel ve Ulusal Boyutlarıyla Teoride ve Pratikte Vatanseverlik: Trabzon Merkezli Doğu Karadeniz Araştırması, Ankara: Gece Akademi.
Aynı kitaba atıf: (Alptekin vd. 2019: 52).

Üçten Fazla Yazarlı Kitap İçin Kaynakça Örneği:

Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E. vd. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem.
Aynı kitaba atıf: (Büyüköztürk vd. 2017: 13).

Çeviri Kitap İçin Kaynakça Örneği:

Giddens, A. (2012). Sosyoloji, C. Güzel (Çev.), İstanbul: Kırmızı.

Dergiden Tek Yazarlı Makalenin Kaynakçada Yazılışı:

Alptekin, M. Y. (2013). Sosyoloji’de Coğrafyacı Yaklaşım ve Trabzon’da Toplumsal Karakterin Ekolojik Yorumu, Karadeniz İncelemeleri Dergisi, (15), 77-98.
Not: Makalede yazar sayısı arttıkça kitap künye örneklerindeki kurallar aynı şekilde uygulanır.

Yazarı Belli Olan Elektronik Gazete. Dergi veya İnternet sitelerindeki yazılar için:

Gallagher, J. (2020, 2 Nisan). Koronavirüs: Covid-19'un İnsan Vücudu Üzerindeki Etkileri Neler?. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51910851 (Erişim: 17.12.2021).
Aynı makaleye atıf: (Gallagher 2020).

Yazarı Belli Olmayan Dijital Gazete, Dergi ve İnternet sitelerindeki yazılar için:

URL-1: “Corona virüs Türklere bulaşmıyor”. (2020, 5 Mart). https://www.yenicaggazetesi.com.tr/oytun-erbas-corona-virus-turklere-bulasmiyor-270766h.htm (Erişim: 17.12.2021).
Aynı kaynağa metin içi atıf: (URL-1).
Not: Bireysel yazarların olmadığı bir kuruluşun web sitesindeki bir sayfaya atıf için ise kuruluşun adı yazar olarak kullanılır.
Örnek: İçişleri Bakanlığı. (2020, 1 Aralık). Koronavirüs ile Mücadele Kapsamında- Yeni Kısıtlama ve Tedbirler Genelgeleri. https://www.icisleri.gov.tr/koronavirus-ile-mucadelekapsaminda-sokaga-cikma-kisitlamalari---yeni-kisitlama-ve-tedbirler-genelgeleri (Erişim: 17.12.2021).
Aynı web sitesine atıf: (İçişleri Bakanlığı 2020).

Yazarı Belli Olmayan Basın Haberleri ve Metinleri için:

Diyanet Gazetesi, “Vatan Sevgisi İmandandır: Çanakkale’de Savaşanlar Kur-an’ın Emrini Yerine Getirdiler”, 30 Ağustos 1971.
Aynı kaynağa metin içi atıf: (Vatan Sevgisi İmandandır 1971).

Yazarı Belli Olan Basın Haberleri ve Metinleri için:

Azokur, M. (30 Ağustos 1971). “Vatan Sevgisi İmandandır: Çanakkale’de Savaşanlar Kur-an’ın Emrini Yerine Getirdiler”, Diyanet Gazetesi.
Aynı kaynağa metin içi atıf: (Azokur 1971).

Derleme Kitaba Kaynakça Örneği:

Usta, V. (Der.), Şalpazarı tarih-kültür-insan, Trabzon: Serander Yayınları.

Derleme Kitapta Bölüme Kaynakça Örneği:

Alptekin, M. Y. (2017). 1835’ten Günümüze Şalpazarı’nın Etno-Demografisi, V. Usta (Der.), Şalpazarı tarih-kültür-insan içinde (139-226), Trabzon: Serander Yayınları.
Aynı bölüme atıf: (Alptekin 2017: 216).

Editörlü Kitaba Kaynakça Örneği:

Alptekin, M. Y (Ed.) (2020). Doğu Karadeniz’de Toplum ve Kültür, Trabzon: Serander Yayınları.
Editörlü Kitapta Bölüme Kaynakça Örneği:
Köksal, S. (2020). Trabzon’da Cenup Türkmenleri, M. Y. Alptekin (Ed.), Doğu Karadeniz’de Toplum ve Kültür içinde (9-24), Trabzon: Serander Yayınları.
Aynı bölüme atıf: (Köksal 2020: 9).

Teze Kaynakça Örneği:

Alptekin, M. Y. (2000). İslam’ın Türk Yorumu (Türk Müslümanlığı), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi- Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aynı teze atıf: (Alptekin 2000).

Ansiklopediye Kaynakça Örneği:

Köprülü, M. F. (1972). Ahmed Yesevi, İslam Ansiklopedisi (Cilt.1, 750-788), Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
Aynı ansiklopedi maddesine atıf: (Köprülü 1972: 780).

Bildiriye Kaynakça Örneği:

Alptekin, M. Y. (2017). Muhafazakâr Turizm: Trabzon/Uzungöl’de Turizm Faaliyetleri ve Toplumsal Etkileşim (120-150), Euroasian Conference on Language & Social Science Bildiriler Kitabı, Antalya: www.eclss.org
Aynı bildiriye atıf: (Alptekin 2017: 145).

Meclis Zabıtlarına Kaynakça Örneği:

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Zabıt Ceridesi, D. 8, C. 13, 4. Birleşim, 10 Kasım 1948.
Aynı Zabta atıf: (TBMM ZC 1948, 10 Kasım)

Twitter Profil Kaynakça Örneği:

Koca, F. [@drfahrettinkoca]. (n.d.). Tweets [Twitter profile]. Twitter. https://twitter.com/drfahrettinkoca (Erişim: 25.03.2022).
Aynı Kaynağa Metin İçi Atıf: (Koca n.d.)

Twitter Tweet Kaynakça Örneği:

Koca, F. [@drfahrettinkoca]. (2022, 25 Mart). COVID-19 DÜŞÜŞTE! Bugünkü vaka sayısı 15.303, vefat sayısı 68. Salgının üstesinden gelmek iyice kolaylaşıyor. [Tweet]. Twitter. https://twitter.com/drfahrettinkoca/status/1507413709093683200?cxt=HHwWgICqwYSytOspAAAA (Erişim: 25.03.2022).
Aynı Kaynağa Metin İçi Atıf: (Koca 2022)



ETİK İLKELER ve YAYIN POLİTİKASI
Yayın Etiği
HABITUS Toplumbilim Dergisi'nin yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle tarafsız bir biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır.
Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin uygulanmasını, yansızlığı sağlayan çalışmalardır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, Editör, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi’nin yayın etiği ile açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editöri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.
Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale reddedilecektir. Dergimiz, editör ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.

Yayıncının Etik Sorumlukları
HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi, 2017 yılından bu yana açık erişim bilimsel yayın hizmeti vermektedir. HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi Baş Editör yönetiminde faaliyet yürütür. Baş editörle koordinasyon içerisinde alan Editörü ve duruma göre yardımcı editör atanabilir. Baş Editör, makalenin konusuna göre, gerekli olduğunda Editör Kurulu üyesi olmayan bilim kurulu üyelerine alan editörü olarak veya hakem olarak incelemesi için makale gönderebilir.
HABITUS Toplumbilim Dergisi Editör Kurulu’nun Sorumlulukları
• HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi'ne başvurusu yapılan her makaleden, hatta yayımlanmasından sonraki tüm süreçlerinden HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi Editör Kurulu sorumludur ve Editör Kurulu bu sorumluluğunu bilir. Bu sorumluluk, dergiyle ilgili konularda verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek; kişisel kazancı düşünmeden, bağımsız olarak karar vermeyi gerektirir. Yayıncı ve Editör Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanır, Editörün alacağı tüm kararlar yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır.
• HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi Editör Kurulu, Dergiyi sürekli geliştirmeye, yayın niteliğini yükseltmeye çaba gösterir.

• HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi Editör Kurulu, yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar.
• HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi Editör Kurulu, HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi'nde yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korur.
• HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi Editör Kurulu, makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlarla, intihalle, yollama (atıf) çeteciliğiyle ilgili önlemleri almada sorumludur.
• HABITUS TOPLUMBİLİM Editör Kurulu, yazar(lar)ın bilgi gereksinimlerini içeren bir “Yazar Kılavuzu”, hakemlerin değerlendirme aşamasında gerek duyacakları bilgileri içeren “Hakem Kılavuzu” hazırlar, gerektiğinde günceller.

• HABITUS TOPLUMBİLİM Editör Kurulu, hakemleri, yazar(lar)ı güdüleyici politikalar belirler.

• HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi Editör Kurulu, her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik ya da basılı olarak saklar.
Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörünün Etik Sorumlulukları
• Editör, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
• Editör, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel alan yazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
• Editör, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
• Editör, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur, ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmezler.
• Editör, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
• Editör, makaleleri alan Editör ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
• Editör, makalenin yansız değerlendirilmesi için Editör, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
• Editör, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
• Editör, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
• Editör, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar.
• Editör, yayın sürecinde görev alanlar herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler.
• Editör, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
• Editör; makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
• Editör; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır.
• Editör, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
• Editör, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar.
• Editör, Dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
• Editör olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da göz önünde bulundururlar.
• Editör, Dergiye iletilen yakınmaları inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.

Genel Sorumluluklar
• Editör derginin niteliğinin artırılması ve gelişimine katkıda bulunmak için çaba sarf etmekle yükümlüdür.
• Editörün, yazarların ifade özgürlüğünü desteklemesi gerekmektedir.
Okuyucularla İlişkiler
• Editörün, dergide hakem değerlendirmesinin gerekli olmadığı bölümlerin (editöre mektup, davetli yazılar, konferans duyuruları vb.) açıkça belirtildiğinden emin olması gerekmektedir.
• Editörün yayımlanan makalelerin dergi okuyucularının bilgi ve becerileriyle uyumlu olabilmesi için çaba sarf etmesi gerekmektedir.
Hakemlerle İlişkiler
• Editör, hakemlerin bilgi ve uzmanlıklarına uygun makaleleri değerlendirmelerini istemelidir. Böylece makalelerin alanında uzman kişilerce uygun bir şekilde değerlendirilmesi sağlanmalıdır.
• Editör, hakemlerin bir makaleyi değerlendirmeden önce makaleye ilişkin çıkar çatışmaları bulunmadığını belirtmelerini talep etmekle yükümlüdür.
• Editörün hakem değerlendirme sürecine ilişkin gerekli tüm bilgileri ve hakemlerden yapması beklenenleri hakemlere iletmesi gerekmektedir.
• Editör, hakem değerlendirme sürecinin çift taraflı kör hakemlik ile sürdürüldüğünden emin olmalı ve yazarlara hakemleri, hakemlere de yazarları ifşa etmemelidir.
• Editör, hakemleri zamanlama ve performanslarına göre değerlendirmelidir.
• Editör, hakemlere ilişkin bir veri tabanı oluşturmalı ve hakemlerin performansına göre veri tabanını güncellemelidir.
• Editör, kaba ve niteliksiz yorumlarda bulunan ya da geç dönen hakemleri hakem listesinden çıkarmalıdır.
• Editör, hakem listesini hakemlerin uzmanlık alanlarına göre sürekli yenilemeli ve genişletmelidir.
Yazarlarla İlişkiler
• Editör, yazarlara kendilerinden ne beklendiğine ilişkin yayım ve yazım kuralları ile örnek şablonu sürekli güncellemelidir.
• Editör dergiye gönderilen makaleleri dergi yazım kuralları, çalışmanın önemi, özgünlüğü açısından değerlendirmeli ve makaleyi ilk gönderim sürecinde reddetme kararı alırsa, yazarlara bunun nedenini açık ve yansız bir şekilde iletmelidir. Bu süreçte, makalenin dilbilgisi, noktalama ve/veya yazım kuralları (kenar boşlukları, uygun şekilde referans gösterme, vb.) açısından tekrar gözden geçirilmesi gerektiğine karar verilirse, yazarlar bu konuda bilgilendirilmeli ve gerekli düzeltmeleri yapabilmeleri için kendilerine zaman tanınmalıdır.
• Makalelerde gönderim ve yayıma kabul tarihleri yer almalıdır.
• Yazarların makalelerinin durumuna ilişkin bilgi talebi olduğunda çift taraflı kör hakemlik sürecini bozmayacak şekilde yazarlara makalelerinin durumuna ilişkin bilgi verilmelidir.

Editör Kurulu ile İlişkiler
• Editör, yeni Editör kurulu üyelerine yayım ve yazım kurallarını iletmeli ve kendilerinden beklenenleri açıklamalıdır.
• Editör, Editör kurulu üyelerine yayım ve yazım kurallarının en güncel halini iletmelidir.
• Editör, Editör kurulu üyelerini değerlendirmeli ve derginin gelişimine aktif olarak katılım gösterecek üyeleri Editör kuruluna seçmelidir.
• Editör, Editör kurulu üyelerini aşağıda yer alan rolleri ve sorumluluklarına ilişkin bilgilendirmelidir
- Derginin gelişimini desteklemek
- Kendilerinden istendiğinde uzmanlık alanlarına ilişkin derlemeler yazmak
- Yayım ve yazım kurallarını gözden geçirmek ve iyileştirmek
- Derginin işletiminde gerekli sorumlulukları yerine getirmek

Hakemlerin Etik Sorumlulukları
HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi makale değerlendirme sürecinde yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden Editörce yazar(lar)a iletilir. HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:
• Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.

• Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
• Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, Editöre bilgi vermelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
• Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.
Yazarların Etik Sorumlulukları
HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi'ne makale başvurusu yapan yazar(lar)ın etik sorumlulukları:
• Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini, aynı anda birden fazla makalesini HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi'ne göndermemelidir.
• Yazar(lar), HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi'ne özgün makale göndermelidir.
• Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde yollama (atıf) yapmalıdır.
• Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir.
• Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri Editöre bildirmelidir.
• Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgileri Editöre sunmalıdırlar.
• Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
• Yazar(lar), değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir.
• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.
• Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar vb uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir.
• Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.





TELİF HAKKI DEVRİ
Yayınlanmak üzere Dergimize gönderilen çalışmalar, daha önce herhangi bir şekilde yayınlanmamış veya herhangi bir yere yayınlanmak üzere gönderilmemiş, özgün çalışma niteliği taşımalıdır. Kişiler çalışmalarını gönderirken, çalışmanın kısmen veya tamamen, herhangi başka bir platformda daha önce yayınlanmadığı, yayın için değerlendirmede bulunmadığını beyan etmekle yükümlüdür. Aksi bir durumla karşılaşıldığında ilgili yaptırımlar uyarınca yazar durumdan sorumlu tutulacaktır.
Yazarlar çalışmalarının telif hakkından feragat etmeyi kabul ederek, değerlendirme için gönderimle birlikte çalışmalarının telif hakkını KURUM devretmek zorundadır. Bu devir, yazının yayına kabulü ile bağlayıcı hale gelir. Basılan materyalin hiçbir kısmı yayınevinin yazılı izni olmadıkça bir başka yerde kullanılamaz.
Derginin yayın süreçleri, Uluslararası Tıbbi Dergileri Editör Kurulu (ICMJE), Dünya Tıbbi Editör Derneği (WAME), Bilim Editöri Konseyi (CSE), Yayın Etiği Kurulu (COPE), Avrupa Bilim Editöri Derneği (EASE) ve Ulusal Bilgi Standartları örgütü (NISO) kılavuzları uyarınca yürütülür.
Yazarların; patent, telif hakkı dışında kalan bütün tescil edilmemiş hakları, çalışmayı satmamak koşulu ile kendi amaçları için çoğaltma hakkı, yazarın kendi kitap ve diğer akademik çalışmalarında, kaynak göstermesi koşuluyla, çalışmanın tümü ya da bir bölümünü kullanma hakkı, çalışma künyesini belirtmek koşuluyla kişisel web sitelerinde veya üniversitesinin açık arşivinde bulundurma hakkı gibi hakları saklıdır.
Yazarlar, basılı ya da elektronik formatta yardımcı resimler, tablolar ya da diğer her türlü içerik dahil daha önce yayımlanmış içeriği kullanırken telif hakkı sahibinden izin almalılardır. Bu konudaki yasal, mali ve cezai sorumluluk yazarlara aittir.
Dergimize çalışma gönderecek yazarlar, "Telif Hakkı Devir ve Çıkar Çatışması Beyan Formu" belgesini doldurmalıdır. Yazar(lar) doldurdukları formu ıslak imza ile imzalamalıdır. İmzalanan form Dergiye, önce taranarak e-posta ile ilk başvuru sırasında, sonrasında da posta aracılığı ile gönderilmelidir.
ÇIKAR ÇATIŞMASI
Ekonomik veya kişisel fayda sağlanan durumlar çıkar çatışmasını meydana getirir. Bilimsel sürecin ve yayınlanan makalelerin güvenilirliği; bilimsel çalışmanın planlanması, uygulanması, yazılması, değerlendirilmesi, düzenlenmesi ve yayınlanması sırasında çıkar çatışmalarının objektif bir şekilde ele alınmasıyla doğrudan ilişkilidir.
Finansal ilişkiler en kolay belirlenebilen çıkar çatışmalarıdır ve derginin, yazarların ve bilimin güvenilirliğini zedelemesi kaçınılmazdır. Bu çatışmalara bireysel ilişkiler, akademik rekabet veya entelektüel yaklaşımlar sebep olabilir. Yazarlar, çalışmanın tüm verilerine erişimi kısıtlayan veya verileri analiz etme, yorumlama, makaleleri hazırlama, yayınlama vb. yeteneklerine müdahale eden, hem kar amaçlı hem de kar amacı gütmeyen sponsorlarla anlaşmalara girmekten mümkün olduğunca kaçınmalıdır.
Çıkar çatışmalarının önlenmesi adına Editör de, çalışmaların değerlendirilmesi sırasında aralarında herhangi bir ilişki bulunabilecek kişileri bir araya getirmekten kaçınmalıdır. Makaleler hakkında son kararı veren Editörin de karar verecekleri konulardan hiçbiri ile kişisel, profesyonel veya finansal bağlarının olmaması gerekir. Kişiler makalelerin etik ilkeler çerçevesinde değerlendirilebilmesi ve bağımsız bir süreç yürütülebilmesi için olası çıkar çatışmaları ile ilgili olarak yayın kurulunu bilgilendirmelidir.
Yayın kurulumuz bütün bu durumları göz önünde bulundurarak değerlendirme sürecinin tarafsız bir şekilde yürütülebilmesi için özverili bir şekilde çalışmaktadır.

İntihal ve Etik Dışı Davranışlar
HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi’ne gönderilen tüm makaleler basılmadan önce IThenticate (http://www.ithenticate.com/) ya da Turnitin (https://www.turnitin.com/) yazılım programı ile taranmaktadır. Benzerlik oranı %20 ve altında olan makaleler yayına kabul edilir. Bu oranı aşan makaleler ayrıntılı olarak incelenir ve gerekli görülürse gözden geçirilmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir, intihal ya da etik dışı davranışlar tespit edilirse yayımlanması reddedilir.
Aşağıda etik dışı bazı davranışlar listelenmiştir:
• Çalışmaya fikren katkıda bulunmayan kişilerin yazar olarak belirtilmesi.
• Çalışmaya fikren katkıda bulunan kişilerin yazar olarak belirtilmemesi.
• Makale yazarın yüksek lisans/doktora tezinden ya da bir projeden üretilmişse bunun belirtilmemesi.
• Dilimleme yapılması yani, tek bir çalışmadan birden fazla makale yayımlanması.
• Gönderilen makalelere ilişkin çıkar çatışmalarının bildirilmemesi.
• Çift taraflı kör hakemlik sürecinin deşifre edilmesi
Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi
HABITUS TOPLUMBİLİM Dergisi'nde Editör, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda habitustoplumbilimdergisi@gmail.com adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir.




Yayımlaman makalelerden ücret talep edilmemektedir.

cc-by-nc_1.png

 Please click here to contact the publisher.